ÖZET
Amaç:
Yaban mersini olarak bilinen ve halk arasında diyabet başta olmak üzere birçok hastalıkta tedavi edici olarak kullanılan Vaccinium myrtillus, Türkiye’de yaygın bir yetişme alanına sahiptir. Bu araştırmada, Vaccinium myrtillus’un, streptozotosin (STZ) ile diyabet oluşturulmuş sıçanlarda, lipit peroksidasyonu, antioksidan sistem ve plazma glikoz düzeyi üzerine etkilerinin incelenmesi amaçlandı.
Materyal ve Metot:
32 adet Sprague-Dawley yetişkin erkek sıçan, her grupta 8’er adet olmak üzere 4 gruba ayrıldı. Gruplar: Kontrol (K), streptozotosin (STZ), Vaccinium myrtillus (VM), ve Vaccinium myrtillus + streptozotosin (VM + STZ) verilecek şekilde belirlendi. STZ sitratlı tampon (0,1 M, pH 4,5) içerisinde 55 mg/kg olacak şekilde hazırlandıktan sonra sıçanlara tek doz ve intraperitoneal uygulandı. Hazırlanan ekstre hayvanlara gruplarına göre 10 gün boyunca her gün gavaj olarak verildi (100 mg/kg). 11. gün hayvan gruplarına göre streptozosin ile diyabet oluşturuldu (55 mg/kg). Kuyruktan alınan kan ile glikoz ölçüldü. Antioksidan bir enzim olan katalaz, Aebi’nin metodu kullanılarak;lipit peroksidasyon ürünü olan MDA, Draper ve Hadley’in spektrofotometrik metoduyla;protein tayini ise doku homojenatlarından oluşan ekstratların süpernatantlarının Lowry’nin yöntemine göre belirlenmesiyle hesaplandı. Sonuçlar ANOVA testi ile değerlendirilip, p<0,05 değerler anlamlı kabul edilmiştir.
Sonuçlar:
STZ ile diyabet yapılmadan önce VM verilen grupta karaciğer CAT değerlerinde anlamlı bir artış saptandı. Karaciğer MDA değeri incelendiğinde STZ ile VM arasında ve STZ ile K arasında anlamlı farklılık gözlendi. Böbrek MDA değerinde, STZ ile VM karşılaştırıldığında STZ grubunda MDA değeri yüksek bulundu (p <0,05).
Tartışma:
Sıçanlarda diyabet oluşturulmasıyla oksidatif stres artmaktadır. Diyabetik sıçanlara Vaccinium myrtillus verilmesi oksidatif stresi azaltmakta ve bu durum sıçanın genel durumunu iyileştirmektedir. Vaccinium myrtillus’un antidiyabetik ve antioksidan etkilerinin daha net belirlenmesi için daha çok çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
