ÖZET
Amaç:
Renin-anjiyotensin-aldosteron sistemi (RAAS), oksidatif stres ve çeşitli gastroenterolojik mekanizmalarda önemli roller oynar. RAAS etkili bir ajan olan omapatrilat, hem neprilisin nötr endopeptidazı (NEP) hem de anjiyotensin dönüştürücü enzimi (ACE) inhibe eder ve bu nedenle mide ülserine karşı koruyucu mekanizmaları etkileyebilir. Dolayısıyla bu çalışmada, omapatrilat tedavisinden kaynaklanan farmakolojik ve biyokimyasal değişiklikleri ortaya çıkarmak için farelerde indometazin tarafından indüklenen bir mide ülseri modelinde omapatrilatın gastroprotektif rolü incelendi.
Gereç ve Yöntem:
Kırk iki BALB/c faresi yedi gruba ayrıldı: Kontrol, sadece 40 mg/kg omapatrilat, sadece 25 mg/kg indometazin, indometazin ve 40 mg/kg famotidin, diğer üç grup ise indometazin ve 10-40 mg/kg omapatrilat. Tüm kimyasallar belirlenen dozlarda 0,5 mL %0,9 NaCl solüsyonu içinde oral gavaj ile verildi. Mide ülserleri, famotidin (40 mg/kg) ve omapatrilat (10-40 mg/kg) ile tedavi edilen farelerde indometazin tarafından indüklendi. Mide dokusu örnekleri makroskobik olarak incelendi; ve oksidatif stres biyobelirteçleri malondialdehit (MDA), glutatyon (GSH), NEP, ACE seviyeleri ve ayrıca süperoksit dismutaz (SOD) aktivitesi ölçüldü.
Bulgular:
En iyi antiülser aktivite 40 mg/kg omapatrilat ile ölçüldü, burada ülser gruplarında gözlenen gastrik hasar önemli ölçüde tersine çevrildi ve spesifik famotidin tedavisine en benzer sonuçları verdi. Artan omapatrilat dozuna bağlı olarak, SOD aktivitesinin yanı sıra GSH ve MDA seviyeleri düzeldi. ACE ve NEP seviyeleri kontrol grubundaki seviyelerle benzerdi. Dolayısıyla; gastrotoksisite ve gastrik ülser endikasyonlarının tersine çevrildiğini gösteren bu makroskobik ve biyokimyasal bulgular, omapatrilatın NEP ve ACE inhibisyonunun indometazin toksisitesindeki rolünü ve güçlü gastroprotektif potansiyelini göstermektedir.
Sonuç:
NEP ve ACE’nin omapatrilat tarafından ikili inhibisyonu, indometazinle indüklenen mide ülseri ile ilişkili oksidatif stresi baskılayabilir. Dolayısıyla; omapatrilatın ülser tedavisinde koruyucu etkisi yeni tedavi stratejileri arayışlarına yol açabilir.
Anahtar Kelimeler:
Gastrik ülser, indometazin, neprilisin, oksidatif stres, omapatrilat
GEREÇ VE YÖNTEM
Kimyasallar
Famotidin, indometazin ve omapatrilat toz malzemeler olarak sırasıyla; Nobel A.Ş. (Türkiye), Merck Sharp & Dohme Corporation (Türkiye) ve Sigma-Aldrich’den (Almanya) satın alındı.
Hayvanlar
40-50 gram ağırlığındaki 42 BALB/c erkek fareler, deneyler boyunca standart koşullar altında (07:00-20:00 ışık süresi, %55 bağıl nem ve 21±2 °C) çelik kafeslerde tutuldu ve gerektiği kadar musluk suyu verildi ve standart pellet yemle beslendi. Tüm hayvan bakımı ve protokolleri Atatürk Üniversitesi Deney Hayvanları Etik Kurulu tarafından onaylandı (karar no: 157, tarih: 02.08.2018).
Hazırlama ve Tedavi
Fareler yedi gruba (n=6) ayrıldı, 24 saat aç bırakıldı ve aşağıdaki kimyasallar uygulandı:
Grup 1: Sağlıklı,
Grup 2 (OMA): Omapatrilat (40 mg/kg),
Grup 3 (ÜLSER): İndometazin (25 mg/kg),
Grup 4 (ÜLSER+FAMO): İndometazin (25 mg/kg) + Famotidin (40 mg/kg),
Grup 5 (ÜLSER+OMA10): İndometazin (25 mg/kg) + Omapatrilat (10 mg/kg),
Grup 6 (ÜLSER+OMA20): İndometazin (25 mg/kg) + Omapatrilat (20 mg/kg),
Grup 7 (ÜLSER+OMA40): İndometazin (25 mg/kg) + Omapatrilat (40 mg/kg).
Tüm kimyasallar, 0,5 mL %0,9 NaCl çözeltisinin oral gavajı yoluyla verildi. Omapatrilat 10, 20 ve 40 mg/kg dozlarında uygulanmış olup daha önceki deneysel çalışmalarda benzer dozlarda omapatrilatın oksidatif stres parametrelerini etkileyebildiği belirlenmiştir17,18. Uygulanan indometazin dozajı standart literatür bilgisine göre seçilmiştir3. Bu indometazin (25 mg/kg)19 dozajı, famotidin (40 mg/kg)19 veya omapatrilat (10, 20 ve 40 mg/kg)17,18 uygulandıktan 10 dakika sonra uygulandı20.
Fareler daha sonra 6 saatlik bir sürenin ardından 50 mg/kg öldürücü dozda tiyopental anestezi ile sakrifiye edildi. Farelerin mideleri çıkarıldı, daha büyük eğrilik yüzeyi boyunca açıldı ve ardından salin solüsyonu (%0,9 NaCl) ile yıkandı. Toplanan mide dokusu örneklerinde makroskobik olarak ülserli alanların görüntüleri milimetrik kağıt üzerinde ölçülmüştür21. Antiülser aktiviteleri, sağlıklı gruba kıyasla her gruptaki ülserli alandaki azalma yüzdesi olarak hesaplandı.
Biyokimyasal Ölçümler
Cerrahi adımların ardından yaklaşık 75 mg öğütülmüş mide dokusu, bir homojenleştirici (QIAGEN’den TissueLyser II) kullanılarak eppendorf tüplerinde 1 mL fosfat tamponlu salin içerisinde homojenleştirildi ve ardından santrifüjlendi. Toplam protein konsantrasyonları Lowry yöntemi kullanılarak değerlendirildi (Sigma Aldrich toplam protein kiti TP0300-1KT).
Malondialdehit (MDA) seviyeleri22 ve süperoksit dismutaz (SOD) aktivitesi23 standartlarda değerlendirildi ve her numunenin süpernatantı, daha önce tarif edildiği gibi enzim bağlantılı immünosorbent analizi (ELISA) okuyucu yöntemlerinin değiştirilmiş yöntemlerine göre oda sıcaklığında çalışıldı24,25. Sırasıyla YLA0163MO, YLA1760MO ve YLA0167MO ELISA kitleri kullanılarak üreticinin talimatlara göre kullanıldı, ACE ve neprilisin aktiviteleri ve glutatyon (GSH) seviyesi BioTek Epoch Mikroplaka Spektrofotometresi kullanılarak ölçüldü.
İstatististik Analiz
Biyokimyasal ölçümler, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve IBM Statistical Package for the Social Sciences yazılımı sürüm 20.0 kullanılarak Duncan’ın çoklu karşılaştırma testi kullanılarak karşılaştırıldı. Gruplar arasındaki farklar p<0,05’te anlamlı kabul edildi. Tüm sonuçlar ortalama±standart sapma olarak ifade edildi.
BULGULAR
Mide Örneklerinde Mide Ülseri
Her deney grubundaki mide dokularının makroskobik görüntüleri Şekil 1’de gösterilmektedir. Grup 1 (sağlıklı kontrol), 2 (sağlıklı+omapatrilat) ve 4’ten (ülser+famotidin) elde edilen dokularda ülser oluşumuna dair herhangi bir belirti görülmedi ve görsel olarak anlamlı bir fark görülmedi. İndometazin uygulamasından beklendiği gibi, Grup 3 farelerden (indometazin kontrol grubu) elde edilen tüm mide dokusu örnekleri boyunca, mukozal defektlerden oluşan, farklı şekil ve boyutlarda çok sayıda ülser alan gözlendi. Bu odaklar belirgin sınırlara sahipti ve çoğunlukla şişmiş noktalarla çevrelenmişti. Sırasıyla 10, 20 ve 40 mg/kg omapatrilat ile ön işleme tabi tutulan grup 5 (OMA10), 6 (OMA20) ve 7’de (OMA40) artan omapatrilat dozajı ile bu noktaların sayısı ve boyutları azalmıştır. Bu bulgular, her deney grubunda ülserli noktaların ölçülen alanları ve bunlara karşılık gelen anti-ülser aktivitesi ile birlikte Tablo 1’de verilmektedir.
Biyokimyasal Sonuçlar
SOD, MDA ve GSH ölçümleri Şekil 2, 3 ve 4’de grafiksel olarak gösterilmektedir. 20 ve 40 mg/kg omapatrilat ile tedavi gruplarında ölçülen SOD aktivitesi, sağlıklı gruplarda (1 ve 2) ölçülenlere en yakın olanlardır. Grup 3’te en az SOD aktivitesi indometazin uygulamasıyla ölçüldü. Ayrıca 10 mg/kg omapatrilat uygulanan Grup 5’te Grup 3 ile benzer SOD aktivitesi görüldü. GSH ölçümlerinde de benzer sonuçlar elde edildi. En yüksek GSH düzeyi Grup 1 ve 2’de ölçüldü. Grup 3’te GSH düzeyi indometazin uygulamasına bağlı olarak anlamlı derecede azaldı, Grup 4’te ise standart famotidin tedavisiyle çoğunlukla düzeldi. Omapatrilat ile tedavi edilen gruplarda, Grup 5’te GSH seviyesinde yalnızca küçük bir iyileşme görülürken, Grup 6 ve 7’de GSH seviyeleri, Grup 4’te standart tedaviyle ölçülene istatistiksel olarak benzerdi. MDA ölçümlerinde omapatrilatın oksidatif strese karşı etkinliği de gözlendi. Grup 1 ve 2 en düşük MDA düzeylerini gösterirken, en yüksek MDA düzeyleri Grup 3 ve 5’te ölçüldü. Grup 4’teki standart tedavi ve Grup 7’deki 40 mg/kg omapatrilat tedavisi, Grup 1 ve 2’de kaydedilenlere en yakın MDA düzeyleriyle sonuçlandı. SOD aktivitesinin yanı sıra GSH ve MDA düzeyleriyle ilgili bu sonuçlar, omapatrilatın ülsere karşı gastroprotektif potansiyelini göstermektedir. NEP ve ACE faaliyetleri Şekil 5 ve 6’da gösterilmektedir. En düşük NEP ve ACE seviyeleri Grup 1 ve 2’de ölçüldü; ve en yüksek seviye beklendiği gibi indometazin nedeniyle Grup 3’te ölçüldü. Omapatrilat dozajının 10 mg/kg’dan 40 mg/kg’a çıkarılmasıyla bu enzim seviyeleri önemli ölçüde azaldı; bu da omapatrilatın hem NEP’yi hem de ACE’yi ikili olarak inhibe edebileceğini gösterir. Ülser oluşumuna paralel olarak hem ACE hem de NEP enzim seviyelerinde artış görüldü.
SONUÇ
Sonuç olarak, yaptığımız deneylerde omapatrilatın en iyi antiülser aktivitesini 40 mg/kg dozunda gösterdik. Makroskobik sonuçlarımız, oksidan/antioksidan düzeyleri ve biyokimyasal ölçümlerimiz, omapatrilatın 40 mg/kg dozajda hem neprilisin hem de ACE seviyelerini azaltarak sağlıklı grubunda ölçülenlere benzer anlamlı anti-ülser etkisi gösterdiğini göstermektedir. Bu bulgular, NEP ve ACE’nin omapatrilat tarafından ikili inhibisyonunun, indometazinle indüklenen mide ülseri ile ilişkili oksidatif stresi baskıladığını göstermektedir. Bu sonuçlar ilk kez mide ülserinde ACE ve NEP enzimlerinin birleşik rolünü ve omapatrilatın oksidatif strese karşı koruyucu etkilerini ortaya koymaktadır. Bu nedenle omapatrilatın ülser tedavisindeki koruyucu etkilerinin yeni tedavi stratejileri arayışına yol açabileceğini düşünüyoruz.
Teşekkür
Bu çalışma Kadir Giray ERKAYMAN’ın doktora tez çalışmasının bir parçasıdır.
Etik
Etik Kurul Onayı: Tüm hayvan bakımı ve protokolleri Atatürk Üniversitesi Deney Hayvanları Etik Kurulu tarafından onaylandı (karar no: 157, tarih: 02.08.2018).
Hasta Onayı: Hayvan deneyidir.
Hakem Değerlendirmesi: Editörler kurulu dışında olan kişiler tarafından değerlendirilmiştir.
Yazarlık Katkıları
Cerrahi ve Medikal Uygulama: K.G.E., E.Ç., Konsept: R.A.U., Z.B.A.M., A.B., Dizayn: R.A.U., Z.B.A.M., A.B., Veri Toplama veya İşleme: K.G.E., E.Y., Analiz veya Yorumlama: E.Y., A.B., E.Ç., Literatür Arama: K.G.E., Yazan: K.G.E.
Çıkar Çatışması: Yazarlar bu makale ile ilgili olarak herhangi bir çıkar çatışması bildirmemiştir.
Finansal Destek: Çalışmamız için hiçbir kurum ya da kişiden finansal destek alınmamıştır.
Kaynaklar
1Süleyman H, Demircan B, Karagöz Y. Anti-inflammatory and side effects of cyclooxygenase inhibitors. Pharmacol Rep. 2007;59:247-58.
2da Silva Pantoja P, Assreuy AMS, Silva RO, Damasceno SRB, Mendonça VA, Mendes TS, et al. The polysaccharide-rich tea of Ximenia americana barks prevents indomethacin-induced gastrointestinal damage via neutrophil inhibition. J Ethnopharmacol. 2018;224:195-201.
3Polat B, Suleyman H, Alp HH. Adaptation of rat gastric tissue against indomethacin toxicity. Chem Biol Interact. 2010;186:82-9.
4Toktay E, Yayla M, Sahin L, Harmankaya A, Ozic C, Aksu Kilicle P, et al. The effects of dragon fruit (Hylocereus polyrhizus) extract on indomethacin‐induced stomach ulcer in rats. J Food Biochem. 2022;46:14274.
5Halici Z, Polat B, Cadirci E, Topcu A, Karakus E, Kose D, et al. Inhibiting renin angiotensin system in rate limiting step by aliskiren as a new approach for preventing indomethacin induced gastric ulcers. Chem Biol Interact. 2016;258:266-75.
6Pawlik MW, Kwiecien S, Ptak-Belowska A, Pajdo R, Olszanecki R, Suski M, et al. The renin-angiotensin system and its vasoactive metabolite angiotensin-(1-7) in the mechanism of the healing of preexisting gastric ulcers. The involvement of Mas receptors, nitric oxide, prostaglandins and proinflammatory cytokines. J Physiol Pharmacol. 2016;67:75-91.
7Aroor AR, Demarco VG, Jia G, Sun Z, Nistala R, Meininger GA, et al. The role of tissue Renin-Angiotensin-aldosterone system in the development of endothelial dysfunction and arterial stiffness. Front Endocrinol (Lausanne). 2013;4:161.
8Sakuraya K, Endo A, Someya T, Hirano D, Murano Y, Fujinaga S, et al. The synergistic effect of mizoribine and a direct renin inhibitor, aliskiren, on unilateral ureteral obstruction induced renal fibrosis in rats. J Urol. 2014;191:1139-46.
9Zhu D, Tong Q, Liu W, Tian M, Xie W, Ji L, et al. Angiotensin (1-7) protects against stress-induced gastric lesions in rats. Biochem Pharmacol. 2014;87:467-76.
10Aksakalli-Magden ZB, Ugan RA, Toktay E, Halici Z, Cadirci E. Potential role of angiotensin converting enzyme/neprilysin pathway and protective effects of omapatrilat for paracetamol induced acute liver injury. Exp Ther Med. 2022;12:25:66.
11Kostis JB, Packer M, Black HR, Schmieder R, Henry D, Levy E. Omapatrilat and enalapril in patients with hypertension: the Omapatrilat Cardiovascular Treatment vs. Enalapril (OCTAVE) trial. Am J Hypertens. 2004;17:103-11.
12Hayek T, Hamoud S, Keidar S, Pavlotzky E, Coleman R, Aviram M, et al. Omapatrilat decreased macrophage oxidative status and atherosclerosis progression in atherosclerotic apolipoprotein E-deficient mice. J Cardiovasc Pharmacol. 2004;43:140-7.
13Ugan RA, Un H, Gurbuz MA, Kaya G, Kahramanlar A, Aksakalli-Magden ZB, et al. Possible contribution of the neprilysin/ACE pathway to sepsis in mice. Life Sci. 2020;258:118177.
14Quaschning T, d’Uscio LV, Shaw S, Lüscher TF. Vasopeptidase inhibition exhibits endothelial protection in salt-induced hypertension. Hypertension. 2001;37:1108-13.
15Dong Y, Zhou H, Shaffer E, Atamas N, Liao WC, Wei C. The cardiovascular actions of omapatrilat in spontaneously hypertensive rats. Curr Hypertens Rep. 2001;3(Suppl 2):1-5.
16Taal MW, Nenov VD, Wong W, Satyal SR, Sakharova O, Choi JH, et al. Vasopeptidase inhibition affords greater renoprotection than angiotensin-converting enzyme inhibition alone. J Am Soc Nephrol. 2001;12:2051-9.
17Ugan RA, Un H, Gurbuz MA, Kaya G, Kahramanlar A, Aksakalli-Magden ZB, et al. Possible contribution of the neprilysin/ACE pathway to sepsis in mice. Life Sci 2020;258:118177.
18Lapointe N, Nguyen QT, Desjardins JF, Marcotte F, Pourdjabbar A, Moe G, et al. Effects of pre-, peri-, and postmyocardial infarction treatment with omapatrilat in rats: Survival, arrhythmias, ventricular function, and remodeling. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2003;285:398-405.
19Ozbakış-Dengiz G, Cadırcı E, Yurdakan G. Histopathologic evaluation of anti-ulcerogenic effect of montelukast in indomethacin-induced experimental ulcer model. Turk J Gastroenterol. 2013;24:88-92.
20Kuruuzum-Uz A, Suleyman H, Cadirci E, Guvenalp Z, Demirezer LO. Investigation on anti-inflammatory and antiulcer activities of Anchusa azurea extracts and their major constituent rosmarinic acid. Z Naturforsch C J Biosci. 2012;67:360-6.
21Guidobono F, Pagani F, Ticozzi C, Sibilia V, Pecile A, Netti C. Protection by amylin of gastric erosions induced by indomethacin or ethanol in rats. Br J Pharmacol. 1997;120:581-6.
22Ohkawa H, Ohishi N, Yagi K. Assay for lipid peroxides in animal tissues by thiobarbituric acid reaction. Anal Biochem. 1979;95:351-8.
23Sun Y, Oberley LW, Li Y. A simple method for clinical assay of superoxide dismutase. Clin Chem. 1988;34:497-500.
24Tatar A, Parlak SN, Yayla M, Ugan RA, Polat E, Halici Z. Effects of allergic rhinitis and desloratadine on the submandibular gland in a rat allergy model. Int Forum Allergy Rhinol. 2015;5:1164-9.
25Ugan RA, Cadirci E, Halici Z, Toktay E, Cinar I. The role of urotensin-II and its receptors in sepsis-induced lung injury under diabetic conditions. Eur J Pharmacol. 2018;818:457-69.
26Singh S, Khajuria A, Taneja SC, Khajuria RK, Singh J, Johri RK, et al. The gastric ulcer protective effect of boswellic acids, a leukotriene inhibitor from Boswellia serrata, in rats. Phytomedicine. 2008;15:408-15.
27Zamora Z, González R, Guanche D, Merino N, Menéndez S, Hernández F, et al. Ozonized sunflower oil reduces oxidative damage induced by indomethacin in rat gastric mucosa. Inflamm Res. 2008;57:39-43.
28Welch WJ. Angiotensin II-dependent superoxide: effects on hypertension and vascular dysfunction. Hypertension. 2008;52:51-6.
29Heinemann A, Sattler V, Jocic M, Wienen W, Holzer P. Effect of angiotensin II and telmisartan, an angiotensin1 receptor antagonist, on rat gastric mucosal blood flow. Aliment Pharmacol Ther. 1999;13:347-55.
30Pawlik MW, Sendur R, Biernat J, Brzozowski T, Konturek SJ, Pawlik WW. Inhibition of the renin-angiotensin system protects gastric mucosa against ischemia/reperfusion injury. Gastroenterology. 2001;5:196. Available from: https://www.gastrojournal.org/article/S0016-5085(08)80971-7/pdf
31Riaz AA, Wang Y, Schramm R, Sato T, Menger MD, Jeppsson B, et al. Role of angiotensin II in ischemia/reperfusion-induced leukocyte-endothelium interactions in the colon. FASEB J. 2004;18:881-3.
32Petnehazy T, Cooper D, Stokes KY, Russell J, Wood KC, Granger DN. Angiotensin II type 1 receptors and the intestinal microvascular dysfunction induced by ischemia and reperfusion. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol. 2006;290:1203-10.
33Ismail NM, Ibrahim IA, Hashim NB, Jaarin K. Effects of captopril on factors affecting gastric mucosal integrity in aspirin-induced gastric lesions in Sprague-Dawley rats. Arch Med Sci. 2013;9:1132-7.
34Bregonzio C, Armando I, Ando H, Jezova M, Baiardi G, Saavedra JM. Angiotensin II AT1 receptor blockade prevents gastric ulcers during cold-restraint stress. Ann N Y Acad Sci. 2004;1018:351-5.
35Nakagiri A, Sunamoto M, Murakami M. Angiotensin AT1 receptor blockers suppress ischemia/reperfusion-induced gastric injury in rats. Inflammopharmacology. 2007;15:171-4.
36Süleyman H, Akçay F, Altinkaynak K. The effect of nimesulide on the indomethacin- and ethanol-induced gastric ulcer in rats. Pharmacol Res. 2002;45:155-8.
37Kataoka H, Horie Y, Koyama R, Nakatsugi S, Furukawa M. Interaction between NSAIDs and steroid in rat stomach: safety of nimesulide as a preferential COX-2 inhibitor in the stomach. Dig Dis Sci. 2000;45:1366-75.
38Ehrlich K, Plate S, Stroff T, Gretzer B, Respondek M, Peskar BM. Peptidergic and cholinergic neurons and mediators in peptone-induced gastroprotection: role of cyclooxygenase-2. Am J Physiol. 1998;274:955-64.
39Brzozowski T, Konturek PC, Konturek SJ, Brzozowska I, Pawlik T. Role of prostaglandins in gastroprotection and gastric adaptation. J Physiol Pharmacol. 2005;56(Suppl 5):33-55.
40Yasukawa K, Shigemi R, Kanbe T, Mutsumoto Y, Oda F, Ichikawa K, et al. In Vivo Imaging of the Intra- and Extracellular Redox Status in Rat Stomach with Indomethacin-Induced Gastric Ulcers Using Overhauser-Enhanced Magnetic Resonance Imaging. Antioxid Redox Signal. 2019;30:1147-61.
41Ayala A, Muñoz MF, Argüelles S. Lipid peroxidation: production, metabolism, and signaling mechanisms of malondialdehyde and 4-hydroxy-2-nonenal. Oxid Med Cell Longev. 2014;2014:360438.
42Pardo-Hernández M, López-Delacalle M, Rivero RM. ROS and NO Regulation by Melatonin Under Abiotic Stress in Plants. Antioxidants (Basel). 2020;9:1078.
43Ajaikumar KB, Asheef M, Babu BH, Padikkala J. The inhibition of gastric mucosal injury by Punicagranatum L. (pomegranate) methanolic extract. J Ethnopharmacol. 2005;96:171-6.
44El-Missiry MA, El-Sayed IH, Othman AI. Protection by metal complexes with SOD-mimetic activity against oxidative gastric injury induced by indomethacin and ethanol in rats. Ann Clin Biochem. 2001;38:694-700.
45Talas DU, Nayci A, Polat G, Atis S, Comelekoglu U, Bagdatoglu OT, et al. The effects of dexamethasone on lipid peroxidation and nitric oxide levels on the healing of tracheal anastomoses: An experimental study in rats. Pharmacol Res. 2002;46:265-71.
46Archer SL, Peterson D, Nelson DP, DeMaster EG, Kelly B, Eaton JW, et al. Oxygen Radicals and Antioxidant Enzymes Alter Pulmonary Vascular Reactivity in the Rat Lung. J Appl Physiol (1985). 1989;66:102-11.
47Demircan B, Çelik G, Süleyman H, Akçay F. Effects of indomethacin, celecoxib and meloxicam on glutathione, malondialdehyde and myeloperoxidase in rat gastric tissue. The Pain Clinic. 2005;17:383-8.
