ÖZET

Amaç:

Ülkemizde sağlıkta dönüşüm uygulamaları kapsamında 2010 yılı itibari ile ülke genelinde birinci basamakta ilk olarak aile hekimliği (AH) uygulaması yaygınlaştırılmış. Temel sağlık hizmetleri bölünerek kişiye yönelik koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmeti AH aracılığıyla sunulmaya başlanmıştır. AH’lerinin sağlık hizmeti sunumunda performans değerlendirmeleri son dönemde oldukça üzerinde konuşulan ve Sağlık Bakanlığınca da önemsenen bir değerlendirme yöntemidir. Sunulan çalışmada AH’lerinin performanslarının VZA tekniği ile ölçülerek, sağlık hizmetlerinde aksayan yönlerin belirlenmesi ve öneriler geliştirilmesi amaçlanmıştır.

Materyal ve Metot:

Performansın değerlendirmesinde çok sayıda yöntem olmakla birlikte son yıllarda çok sayıda girdi ve çıktının ağırlıklı bir girdi veya çıktı setine dönüştürülmesinin güç olduğu durumlarda veri zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılmaya başlanmıştır. Bu analizin oldukça geçerli ve anlamlı sonuç üreten matematiksel bir programlama olduğu yönünde yayınlar vardır.

Bulgular:

Çalışmada Tekirdağ iline bağlı bir ilçede çalışan 9 AH’nin 2012 yılına ait performans ölçütü olarak önceden belirlenmiş kimi verileri VZA ile değerlendirilmiştir. Analiz 8 AH üzerinde gerçekleştirilebilmiş ve hepsinin performansı %100 olarak hesaplanmıştır. AH performanslarının coğrafya, kırsal ve kentsel yerleşim bölgesi oluşu, bağlı nüfusun yaş, cins ve eğitim gibi sosyodemografik özellikleri ile değişebildiği görülmektedir.

Sonuç:

Çalışmanın gerçekleştirildiği bölgedeki AH’leri nüfusu görece homojen, demografik dinamiklerden benzer derecede etkilenen kapalı, sınırlı bir coğrafyada hizmet sunmaktadırlar. AH’leri bu bölgede benzer özellikteki nüfusa sahiptirler. Performansın %100 bulunması sayılan nedenlerle ilişkili olabilir. Daha kesin sonuçlara ulaşabilmek için il genelinin değerlendirildiği ya da birkaç ilçenin birbiri ile değerlendirildiği daha büyük çaplı analizler yapılmalıdır.