ÖZET

Aşı programları, aşı ile önlenebilir hedef bulaşıcı hastalığı önlemek ve bu hastalığa bağlı oluşabilecek komplikasyon ve ölümleri engellemeyi amaçlar. Bununla beraber, aşı uygulamalarının yaygınlaşması ile toplumda hedef patojeni bulaştırma potansiyeli olan bireylerin sayısı azalır, böylece aşılanmamış bireylerin hastalık etkeni ile teması azalır ve bu bireylerde dolaylı yoldan korunmuş olur. Ayrıca aşıların, toplumdaki genel morbidite ve ölüm oranları üzerine hedef hastalığın önlenmesi ile açıklanamayacak olan ikincil olumlu etkileride bulunmaktadır. Aşı uygulamalarına bağlı oluşan ikincil etkiler son yıllarda araştırmacıların daha fazla ilgisini çekmeye başlamıştır. Aşı uygulamalarına dair ikincil etkileri belirleyebilmek için doğru, açık ve standart gözlem metotları uygulanmalıdır. Epidemiyolojik sürveyans, hastalığın yükünün belirlenmesi, hedef grupların ortaya çıkarılması ve bağışıklama programlarının etkisinin belirlenmesi için dikkatle yürütülmelidir. Bu sayede bir ülkenin ulusal bağışıklama programı belirlenirken basit ve kanıta dayalı bilgilerle hareket edilebilir.